W każdym języku funkcjonują zwroty i wyrażenia, które uznawane są za powiedzenia. Język niemiecki również ma w swoich zasobach różne przysłowia i porzekadła. Powiedzenia są zrozumiałe dla konkretnego społeczeństwa, wywodzą się z życiowych sytuacji, historii czy szczególnych wydarzeń. Czasem swoje źródło mają w literaturze i z chęcią wykorzystywane w codziennych sytuacjach. Niełatwo przetłumaczyć przysłowia wywodzące się z jednego kraju na język kolejnego. Powiedzenia niemieckie z tłumaczeniem dosłownym, mogą nie być jasne i zrozumiałe w języku polskim. Mogą zupełnie nie mieć sensu. Przekład przysłów niemieckich musi uwzględniać sens i znaczenie, a nie odtwarzać dosłowne tłumaczenie słów. Warto poznać jakie powiedzenia istnieją w języku niemieckim. W tym artykule przybliżonych zostanie kilka przykładów wraz z tłumaczeniem.
Powiedzenia niemieckie z tłumaczeniem – na czym polega trudność przekładu?
Każdy autor przekładów wie, że tłumaczenia dosłowne nie zawsze się sprawdzają. Tak właśnie jest w przypadku, gdy procesowi przekładu poddawane są powiedzenia i przysłowia. W języku niemieckim funkcjonują takie zwroty, ale mają one sens jedynie w nim. Tłumacząc powiedzenia na język polski, należy uwzględnić ich sens i przekaz. Kalka językowa i dosłowne tłumaczenie nie zdadzą egzaminu. Do odbiorcy trafi treść niezrozumiała i pozbawiona sensu.
Powiedzenia niemieckie z tłumaczeniem to praca, która wymaga od autora przekładów więcej zdolności niż perfekcyjna znajomość niemiecczyzny. Tłumacz powinien rozumieć znaczenie przysłów, aby umiejętnie je przełożyć. Bardzo pomocna jest znajomość powiedzeń w języku polskim. Łatwiej jest wtedy odszukać analogię w języku niemieckim. Bardzo wiele porzekadeł niemieckich ma swój odpowiednik w polskim.
Jeśli powiedzenie niemieckie nie ma odpowiednika w języku polskim, tłumaczenie powinno być nieco bardziej rozbudowane. Można wtedy pokusić się o dosłowne tłumaczenie. Jednak należy dodać opis oraz wyjaśnienie, co oznacza poszczególny zwrot. Należy wyjaśnić odbiorcy sens przysłowia, aby mógł wyobrazić sobie jaki przekaz ono niesie.
Przysłowia niemieckie z tłumaczeniem – ciekawe przykłady
Niemieckie przysłowia są bardzo interesujące i ciekawe. Ich znajomość sprawia, że wiedza językowa jest bogatsza i głębsza. Warto poznać kilka przysłów i nauczyć się ich na pamięć, aby móc w towarzystwie osób niemieckojęzycznych zabłysnąć i zyskać uznanie. Przysłowia po niemiecku z tłumaczeniem na język polski:
Apetyt rośnie w miarę jedzenia – Der Appetit kommt beim Essen
Bez pracy nie ma kołaczy – Ohne Fleiß kein Preis
Bez pracy nie ma kołaczy – Faul bekommt wenig ins Maul
Brak wiadomości jest dobrą wiadomością – Keine Nachricht gute Nachricht
Cel uświęca środki – Der Zweck heiligt die Mittel
Ciągnie swój do swojego – Gleich und gleich gesellt sich gern
Cicha woda brzegi rwie – Stille Wasser sind tief
Co za wiele, to niezdrowo – Allzuviel ist ungesund
Czas jest najlepszym lekarzem – Die Zeit heilt alle Wunden
Czas pokaże – Kommt Zeit – kommt Rat
Czas to pieniądz – Zeit ist Geld
Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał – Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nimmermehr
Czego Jaś się nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał – Was Hänschen nicht gelernt hat, lernt Hans nimmermehr
Gdzie kucharek sześć tam nie ma co jeść. – Viele Köche verderben den Brei.
Głową muru nie przebijesz – Mit dem Kopf kommt man nicht durch die Wand
Jajko chce być mądrzejsze od kury – Das Ei will klüger sein als die Henne
Jak cię widzą, tak cię piszą – Kleider machen Leute
Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie – Wie du mir, so ich dir
Jak przyszło, tak poszło. / Łatwo przyszło, łatwo poszło – Wie gewonnen, so zerronnen
Jak sobie pościelisz, tak sie wyśpisz – Wie man sich bettet, so ruht man
Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz – wie man sich bettet, so liegt man
Jaka praca, taka płaca – Wie die Arbeit, so der Lohn
Jedna jaskółka wiosny nie czyni – Eine Schwalbe macht noch keinen Sommer
Jutro, jutro, tylko nie dzisiaj, mówią wszyscy leniwi ludzie – Morgen, morgen, nur nicht heute, sagen alle faulen Leute
Kara musi być – Strafe muss sein
Każda potwora znajdzie swego amatora – Jeder Topf findet seinen Deckel
Każdy początek jest trudny – Aller Anfang ist schwer
Każdy Polak po jedzeniu nie zapomni o paleniu – Nach dem Essen sollst du stehen oder tausend Schritte gehen
Kiedy nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze – Wenn keiner weiß, worum es geht, da geht es hundertprozentig um Geld
Kiedy spaść, to z wysokiego konia – Wer nicht wagt, der nicht gewinnt
Kogo brzuch nazbyt tuczy, nie bardzo się uczy – Voller Bauch studiert nicht gern
Koniec wieńczy dzieło – Das Ende krönt das Werk
Kropla drąży kamień – Steter Tropfen höhlt den Stein
Kruk krukowi oka nie wykole – Eine Krähe hackt der anderen kein Auge aus
Lepiej coś niż nic – Besser etwas als nichts
Lepiej krótko i na temat – In der Kürze liegt die Würze
Lepiej późno niż wcale – Besser spät als nie
Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu – Lieber den Spatz in der Hand als die Taube auf dem Dach
Łatwo być hojnym cudzym kosztem – Aus fremder Haut ist gut Riemen schneiden
Mądry głupiemu ustępuje – Der Klügere gibt nach
Mądry Polak po szkodzie – Aus Schaden wird man klug
Mądrzejszy ustępuje – Der Klügere gibt nach
Męka wyboru – Wer die Wahl hat, hat die Qual
Miłość jest najlepszym lekarstwem – Liebe ist die beste Medizin
Nadzieja jest matką głupich – Hoffen und Harren macht manchen zum Narren
Nie od razu Rzym zbudowano – Rom war nicht an einem Tage gebaut
Nie od razu Rzym zbudowano – Rom ist auch nicht an einem Tag erbaut worden
Nie szata czyni człowieka, lecz człowiek szatę – Kleider machen Leute
Nie taki diabeł straszny, jak go malują – Der Brei wird nicht so heiß gegessen, wie er gekocht ist
Nie taki diabeł straszny, jak go malują – Der Teufel ist nicht so schwarz, wie man ihn malt
Nie wszystko złoto, co się świeci – Es ist nicht alles Gold, was glänzt
Nie wywołuj wilka z lasu– Man soll den Teufel nicht an die Wald malen
Niedaleko pada jabłko od jabłoni – Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm
Nieszczęścia chodzą parami – Ein Unglück kommt selten allein
Obiecanka cacanka, a głupiemu radość – Auf Versprechungen baut nur ein Dummer
Okazja czyni złodzieja – Gelegenheit macht Diebe
Oko za oko, ząb za ząb – Auge um Auge, Zahn um Zahn
Osiołkowi w żłoby dano – Wer die Wahl hat, hat die Qual
Pieniądz rządzi światem – Geld regiert die Welt
Pożyczanie sprawia kłopoty – Borgen macht Sorgen
Póty dzban wodę nosi, póki ucho się nie urwie – Der Krugen geht so lange zum Brunnen, bis er bricht
Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie – Freunde erkennt man in der Not
Próżniactwo jest źródłem wszelkich występków – Müßigang ist aller Laster Anfang
Przeciwieństwa lubią się przyciągać – Gegensätze ziehen sich an
Przez żołądek do serca – Liebe geht durch den Magen f
Przyjaciół poznaje się w biedzie – In der Not erkennt man den Freund
Punktualność jest grzecznością – Pünktlichkeit ist die Höflichkeit der Könige
Raz jest nic – Einmal ist keinmal
Ręka rękę myje – Eine Hand wäscht die andere
Sam nic nie znaczysz / W jedności siła – Ein Mann ist kein Mann
Strach ma wielkie oczy – Die Furcht hat große Augen
Strzeżonego Pan Bóg strzeże – Hilf dir selbst, so hilft dir Gott
Szczęśliwi czasu nie liczą – Dem Glücklichen schlägt keine Stunde
Trafiło się ślepej kurze ziarno – Auch ein blindes Huhn findet ein Korn
Trzeba kuć żelazo, póki gorące – Man muss das Eisen schmieden, solange es heiß ist
W zdrowym ciele zdrowy duch – Ein gesunger Geist in einem gesunden Körper
Wiek nie chroni przed głupotą – Alter schützt vor Torheit nicht
Wiele ten czyni, co musi – In der Not vermag man viel
Wolność Tomku w swoim domku– Jeder ist Herr in seinem Hause
Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej – Ost und West daheim das Best
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu – Alle Wege führen nach Rom
Wszystko dobre, co się dobrze kończy – Ende gut, alles gut
Wszystko ma swój koniec – Alles hat sein Ende, nur die Wurst hat zwei
Wyjątek potwierdza regułę – Keine Regel ohne Ausnahme / Ausnahme bestätigt die Regel
Z próżnego i salomon nie naleje – Wo nichts ist, da hat der Kaiser sein Recht verloren
Zemsta jest słodka – Rache ist süß
Zgoda buduje, niezgoda rujnuje – Friede ernährt, Unfriede verzehrt
Ziarnko do ziarnka a zbierze się miarka – Der Groschen bringt den Taler
Powyższa lista zawiera najbardziej popularne przysłowia niemieckie. Jest ich znacznie więcej i warto je poznać. Najlepszym sposobem na zaznajomienie się z powiedzeniami jest bezpośredni kontakt z rodowitymi Niemcami. Przysłowia oraz idiomy użytkowane są przez native speakerów. Osoba, która chce nauczyć się języka niemieckiego i przysłów w nim istniejących, w rozmowie na żywo, ma szanse sprawdzić w jakich sytuacjach używa się poszczególnych z nich.
Jestem Krystian i pochodzę z małej miejscowości w zachodniej Polsce. Od 4 lat mieszkam i pracuję w Toruniu, który stał się moim drugim domem. Od dziecka uwielbiam czytać, a moją pasją jest język angielski. W swojej pracy zajmuję się pisaniem i korektą artykułów przeznaczonych do publikacji. Bardzo lubię swoją prace, która daje mi wiele radości i ogromne możliwości rozwoju. Stale czytam, dzięki czemu chętnie podzielę się z Wami moją wiedzą i spostrzeżeniami. Poza pracą lubię jogging, który uprawiam od 7 lat.